Ο σεξισμός, όπως έχει διαπιστωθεί, παρουσιάζεται σε όλες τις κοινωνικές εκφάνσεις της καθημερινής ζωής και αναπόφευκτα δεν εκλείπει από τον αθλητικό χώρο. Παρόλο που οι αναχρονιστικές θεωρήσεις βιολογικής υπεροχής -βάση των οποίων δομήθηκαν οι έμφυλες διακρίσεις - έχουν αμφισβητηθεί, παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες πως τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης εντείνουν τα κοινωνικά στερεότυπα στον αθλητισμό μέσω του σεξιστικού χαρακτήρα που διαπερνάει την ειδησειογραφία.
Ο σεξισμός στον αθλητισμό δεν είναι σύγχρονο φαινόμενο, ωστόσο η είσοδος του αθλητισμού στον χώρο βιομηχανίας και του θεάματος είναι αυτή που σηματοδότησε τον ευτελισμό, την σεξουαλικοποίηση και την υποτιμιτική παρουσίαση των γυναικών από τους αθλητικούς δημοσιογράφους.Κεντρική στρατηγική των δημοσιογράφων αποτελεί η έμφαση και η προβολή της σεξουαλικότητας των αθλητριών. Πολύ συχνά, παράλληλα με την παρουσίαση των αθλητριών ακούγονται σεξουαλικοί υπαινιγμοί καθιστώντας έτσι, την εξωτερική εμφάνιση και την ελκυστική μετάδοση πιο σημαντική από την επιτυχημένη αθλητική απόδοση. Επιπλέον, ακόμα και τα πλάνα των φωτοδημοσιογράφων επικεντρώνονται σε επίμαχα σημεία του σώματος των γυναικών με στόχο να παρέχουν στους θεατές μια ηδονοβλεπτική διασκέδαση που δεν συμφωνεί με τα ιδανικά του αθλητισμού. Οι αθλήτριες ολοένα και αντιτίθονται σε αυτή την κουλτούρα που αναπαράγει τον σεξισμό και προβαίνουν σε διαμαρτυρίες. Χαρακτηριστικά παράδειγμα εναντίωσης στην αδιάκοπη σεξουαλικοποίηση των σωμάτων, αποτελεί η εμφάνιση της ομάδας της Γερμανίας στους Ολυμπιακούς αγώνες του Τόκυο (2021) η οποία επέλεξε να διαγωνιστεί με ολόσωμες φόρμες, και όχι το κορμάκι όπως προβλέπεται από τους κανονισμούς, θέτοντας τα θεμέλια για την αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος στον αθλητικό χώρο.
Εν συνεχεία, η ευνοική διάθεση προς τους αθλητές γίνεται διακριτή και από την έλλειψη σοβαρής αντιμετώπισης στην γλώσσα απέναντι στις αθλήτριες καθώς όπως είθισται τους αποδίδονται “ψευδώνυμα” ενώ σπάνια αναφέρονται με τα ονόματα τους, όπως γίνεται κατά κανόνα με τους αθλητές. Συνάμα, ο ευτελισμός των αθλητριών εκδηλώνεται κατά την διάρκεια του σχολιασμού της αθλητικής επιτυχίας των γυναικών, αφού η πλαισίωση των αθλητικογράφων τονίζει τον συγκυριακό χαρακτήρα των επιτευγμάτων τους υποβαθμίζοντας την προσπάθεια και τις ικανότητες τους. Παράλληλα, στην μιντιακή περιγραφή των γυναικών, οι αθλήτριες συνδέονται με την οικογένεια και την ιδιωτική ζωή ανεξαιρέτως την πληθώρα των επιτευγμάτων. Τέλος, ο ιδεατός αθλητής όπως έχει διαμορφωθεί από τα Μ.Μ.Ε δίνει έμφαση στην αρρενωπότητα και στα χαρακτηριστικά των ανδρών όπως δύναμη, αντοχή και σκληρότητα. Αυτά τα στοιχεία επικροτούνται και συνοδεύουν τα σχόλια στα κοινωνικά δίκτυα διαμορφώνοντας το αθλητικό ιδεώδες.
Παρά το γεγονός ότι τα ΜΜΕ έχουν συμβάλλει ιδιαίτερα στην άνιση μεταχείριση των δύο φύλων, αξίζει να σημειωθεί πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτέλεσαν ακρογωνιαίο λίθο για το κίνημα “Me too“.Ο αθλητικός χώρος έχει κατηγορηθεί ανά καιρούς ότι αποτελεί γόνιμο έδαφος για σεξουαλικές παρενόχλησεις και σεξιστικές επιθέσεις καθώς αποτελεί μικρογραφία της κοινωνίας όπου η επικρατεί ο ιδεαλισμός της αρρενωπότητας και της βίας.
Εξέχουσα σημασία έχει πως τα ΜΜΕ με την σειρά τους έδωσαν βήμα στις θηλυκότητες να μοιραστούν τα βιώματάς τους, με αποτέλεσμα να προκύψει το αθλητικό “Me too” με πληθώρα καταγγελιών για σεξουαλική κακοποίηση. Παράδειγμα που συντάραξε το αθλητικό περιβάλλον αποτελεί η υπόθεση του Larry Nasar, αθλητικού φυσικοθεραπευτή της Εθνικής ομάδας της ενόργανης στην Αμερική, ο οποίος κακοποίησε πάνω από εκατό αθλήτριες και καταδικάστηκε σε τριακόσια έτη κάθειρξη. Αντίστοιχο παράδειγμα στον ελληνικό αθλητικό χώρο είναι και η υπόθεση της Σοφία Μπεκατώρου, δύο φορές ολυμπιονίκη η οποία κατήγγειλε για σεξουαλική παρενόχληση τον Πρόεδρο της Ιστιοπλοικής Ομοσπονδίας. Οι δύο αυτές υποθέσεις καθώς και οι καταγγελίες που ακολούθησαν υποδεικνύουν την ανοχή στον σεξισμό που επικρατεί στον αθλητισμό, γεγονός που δεν συνάδει με τα ιδανικά που προάγονται στον χώρο αυτό.
Καταλυτικά, ο σεξισμός στην άθληση ποικίλει από ψυχολογική πίεση μέχρι και σωματική βία, λειτουργώντας ανασταλτικά, καθώς πολλές είναι οι γυναίκες οι οποίες αποθαρρύνονται και περιορίζονται στον τομέα αυτό λόγω της άνισης διάκρισης. Τέλος στην δημοσιογραφία, πλέον, ο σεξιστικός λόγος έχει βρει καταφύγιο αναπαράγοντας τα έμφυλα στερεότυπα της κοινωνίας, επιβεβαιώνοντας την αλληλεξάρτηση των ΜΜΕ και του αθλητικού περιβάλλοντος.
Βιβλιογραφία :
Πανούσου, Λ (2019). “Ο σεξισμός στον αθλητισμό και τα ΜΜΕ”.
http://pacific.jour.auth.gr/emmeis/?p=15536
Parramore, L.S (2021). “ USA Gymnastics and the FBI’s Larry Nasar failures raise a painful question”.
https://www.nbcnews.com/think/opinion/usa-gymnastics-fbi-s-larry-nassar-failures-raise-painful-question-ncna1279468