Κάθε πορεία μεγαλώματος, κάθε μονοπάτι προς την ενηλικίωση φέρει τις δικές του ιδιαιτερότητες και προκλήσεις. Αλλαγές σωματικές, ψυχικές και συναισθηματικές πλάθονται μέσα στην κάθε ιδιοσυγκρασία, δημιουργώντας μια εμπειρία καθοριστική για το κάθε ένα από εμάς, ανά στιγμές όμορφη και άλλοτε, απαιτητική. Η θηλυκή όψη, ωστόσο, του μεγαλώματος έρχεται με τις δικές της πρόσθετες δυσκολίες.
Συχνά, στις ηλικίες αυτές οι γυναίκες και οι θηλυκότητες παρατηρούν στις ζωές τους τις απολήξεις της πατριαρχίας, η οποία παραμονεύει πίσω από κάθε τους ιδέα, επιλογή και εσωτερική διεργασία. Έτσι για αρκετές από εμάς είναι δύσκολο να γυρνάμε πίσω στα εφηβικά και πρώτα ενήλικά μας χρόνια, αφού λίγες ήταν οι τυχερές φορές που νιώσαμε επαρκώς εξοπλισμένες για έναν τόσο ισχυρό αντίπαλο. Παράλληλα, η νέα εποχή αναδιαμορφώνει την έννοια του θηλυκού μεγαλώματος. Καθώς τα τέως «μωρά» του 21ου αιώνα μεγαλώνουν και ενηλικιώνονται, έρχονται αντιμέτωπες με τις σύγχρονες σεξιστικές προκλήσεις της καινούργιας πραγματικότητας.
Η μετάφραση όλων των παραπάνω στο ευρύ κοινό σίγουρα φαντάζει περίπλοκη, όπως και η αφομοίωση τους από εμάς τις ίδιες. Ωστόσο, η έβδομη τέχνη μπορεί να αποτελέσει έναν χρήσιμο οδηγό, με τις ιστορίες θηλυκού μεγαλώματος να παίρνουν σάρκα και οστά στη μεγάλη οθόνη. Σκιαγραφώντας με βάθος και ευαισθησία το βίωμα των πρωταγωνιστριών τους -από τα πρώιμα εφηβικά χρόνια, μέχρι το κατώφλι της ενηλικίωσης και τα πρώτα ενήλικα έτη αυτονομίας- οι ταινίες που ακολουθούν. εκφράζουν το πώς είναι να μεγαλώνεις με θηλυκό πρόσημο τον 21ο αιώνα.
Συμβουλές Από Μια Έφηβη/ Eighth Grade (2018)
Η Kayla διανύει την τελευταία εβδομάδα της 8ης τάξης (δευτέρας γυμνασίου) σε μια μικρή πόλη της Νέας Υόρκης. Μεγαλώνοντας στη γενιά των social media, περνά το χρόνο της στον ψηφιακό χώρο και αναρτά βίντεο συμβουλών στο κανάλι της στο YouTube, ενώ την ίδια στιγμή δυσκολεύεται να βρει την θέση της στον έξω κόσμο. Τα ανωτέρω μπορεί να θυμίζουν την κλισέ συνταγή για τα «κακά» των social media προς τη νέα γενιά, ωστόσο ο σκηνοθέτης και κωμικός Bo Burnham καταφέρνει εδώ να αναδείξει πολλές πτυχές των σημερινών εφήβων μέσα από την νεαρή του πρωταγωνίστρια. Η συνομήλικη ηθοποιός Elsie Fisher απεικονίζει με ωμή ρεαλιστικότητα την πορεία ενός σύγχρονου κοριτσιού που ακροβατεί αγγίζοντας ζητήματα όπως η φιλία, τα γονεϊκά όρια, η εικόνα σώματος και η έντονη ανάγκη για έκφραση και κατανόηση. Ταυτόχρονα, η ταινία παρουσιάζει αρκετές πατριαρχικές πτυχές της έφηβης θηλυκής καθημερινότητας. Από τις σεξιστικές και σεξουαλικοποιημένες συναναστροφές με τους συμμαθητές της, μέχρι τις «ευκαιρίες» παρενόχλησης που καιροφυλαχτούν από μεγαλύτερα αγόρια, κάθε σκηνή του Eighth Grade είναι και ένας κόμπος στο λαιμό. Αυτή η αντικειμενική απεικόνιση του θηλυκού μεγαλώματος δεν είναι έτσι απλά αναγκαία για το ευρύ κοινό. Αποτελεί και ένα ωφέλιμο μοίρασμα για τις περισσότερες σύγχρονες θηλυκότητες, γύρω από μια χρονική περίοδο που «οφείλεται» να συζητιέται ως ξέγνοιαστη και αθώα, ενώ η πραγματικότητα συχνά απέχει κατά πολύ.
Ποτέ Σπάνια Μερικές φορές Πάντα/ Never Rarely Sometimes Always (2020)
Στο Never Rarely Sometimes Always η 17χρονη Autumn (Sidney Flanigan) αποφασίζει να διακόψει την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη της μετά από την ξαφνική ανακάλυψή της. Καθώς όμως αδυνατεί να προβεί σε άμβλωση στην πολιτεία των ΗΠΑ όπου κατοικεί, ταξιδεύει μαζί με την ξαδέλφη της Skylar (Talia Ryder) ως την Νέα Υόρκη για την πραγματοποίηση της διαδικασίας. Με διακριτικό -σχεδόν αθόρυβο- ύφος, η ταινία αγγίζει μέσω του δικαιώματος της άμβλωσης πολλές δυσλειτουργίες της πατριαρχικής κοινωνίας σήμερα. Αν και αργού ρυθμού, το «ταξίδι» των δύο κοριτσιών καταφέρνει να περιγράψει με ποιητική συχνά βαρβαρότητα έμφυλα ζητήματα, όπως η αυτονομία του σώματος, η αναπαραγωγική και ψυχική φροντίδα, ο σεξισμός στα οικογενειακά και εργασιακά συστήματα, αλλά και το θέμα της γυναικείας φιλίας, της υποστήριξης και συμπαράστασης μέσα σε έναν μισογυνιστικό κόσμο. Η σκηνοθέτιδα και σεναριογράφος Eliza Hittman επιτυγχάνει εντούτοις, να μη ρομαντικοποιήσει τη θηλυκή δυσκολία και πάλη, επισημαίνοντας αντ’ αυτού τα κακώς κείμενα της πατριαρχικής κοινωνίας σε κάθε της σημείο. Ακόμα, προσθέτει στο έργο της την ιδιαίτερη σημασία του προνομίου, εδώ κυρίως του οικονομικού, και την επιπλέον έμφυλη εκμετάλλευση των θηλυκοτήτων σε περιβάλλοντα οικονομικής αδυναμίας. Ένα δράμα, λοιπόν, για το θηλυκό «αγώνα δρόμου», αλλά και ένα ισχυρό μήνυμα προς την κοινωνία, η οποία φαίνεται να γυρίζει ακόμη την πλάτη στον καθημερινό μισογυνισμό που η ίδια καλλιεργεί.
Σίβα Μπέιμπι/ Shiva Baby (2020)
Μια οικογενειακή μάζωξη μπορεί να μετατραπεί γρήγορα σε «παιχνίδι επιβίωσης». Για την ηρωίδα του Shiva Baby, Danielle (Rachel Sennott), όλα φαίνονται να πηγαίνουν λάθος. όταν επισκέπτεται ένα οικείο σπίτι με σκοπό να συμμετάσχει στο shiva (την εβραϊκή τελετή πένθους). Τα επικριτικά σχόλια των καλεσμένων για την εμφάνιση και τις σπουδές της, οι πολυτάραχες συζητήσεις με τους γονείς της, η πρώην κοπέλα, αλλά και ο επίσης παρευρισκόμενος sugar daddy της (εξού και ο τίτλος) διαμορφώνουν μια ατμόσφαιρα που θυμίζει περισσότερο κρίση πανικού. Έτσι η ταινία αν και μαύρη κωμωδία, φλερτάρει έντονα με το είδος του horror και η Danielle χάνεται ολοένα και περισσότερο στο βάρος των καταστάσεων. Εντούτοις, τόσο το νευρώδες στοιχείο όσο και το «κλειστοφοβικό» κλίμα με τις αλλεπάλληλες σκηνές εσωτερικού χώρου, δεν επιλέχθηκαν τυχαία από την δημιουργό Emma Seligman. Προβάλλοντας τα «αποπνικτικά» πρότυπα γύρω από τις νέες γυναίκες, όπως και την εξαντλητική υπεράσπιση των επιλογών τους, ξετυλίγει σταδιακά την σύγχρονη θηλυκή πραγματικότητα στην αρχή της ενηλικίωσης. Με τον φακό διαρκώς στραμμένο στην πρωταγωνίστρια και με επίκεντρο την σχέση με το σώμα, την σεξουαλικότητα και τους γύρω της, το Shiva Baby κρατά συνεπώς τον καθρέφτη μπροστά στην «παράνοια» της θηλυκής ύπαρξης, κλείνοντας όμως ταυτόχρονα το μάτι στην διαμόρφωση μιας διαφορετικής κοινωνίας, που πολλές από εμάς επιδιώκουμε να χτίσουμε.
πηγή εξωφύλλου: https://unsplash.com/photos/atsUqIm3wxo