Λίγο πριν την εκπνοή του έτους, παρατηρείς δελτίο ειδήσεων και να’ το. Ξεπηδάει μπροστά σου στο δελτίο της ERT1, μεσημεριάτικα. 22/11 του 2022 λοιπόν, τίτλος για την είδηση περί μείωσης του αριθμού των γάμων στη σύγχρονη εποχή στην Ελλάδα, «Οι Ελληνίδες σταδιακά…γυρνούν την πλάτη στο γάμο».
Στη σελίδα της ERT News, αυτό που κάνει αίσθηση είναι η ανυπόστατη γνώμη για το ότι η επιλογή των γυναικών συγκεκριμένα στο να μην παντρεύονται, επηρεάζει άμεσα τη σταδιακή μείωση του πληθυσμού βάζοντας στο στόχαστρο αποκλειστικά τις γυναίκες ως υπαίτιες για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το δημογραφικό στη χώρα μας.
Μέσα στους λόγους που ακούγονται από το απόσπασμα της συνέντευξης του διδάκτορα δημογραφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Γεωργίου Κοντογιάννη, για τους οποίους έχει μειωθεί η γέννηση νέων παιδιών στη χώρα μας, είναι η χειραφέτηση των γυναικών και το ότι εργάζονται πλέον, ίσως περισσότερο και από άνδρες σε κάποιες περιπτώσεις, κυνηγώντας καριέρα, μη θέλοντας τεκνοποίηση και γάμο. Αναρωτιόμαστε βέβαια πολλά άτομα, πως είναι δυνατόν αυτή η τόσο φυσική και λογική εξέλιξη των εποχών που παλαιότερα καταδυνάστευε τη ζωή μιας γυναίκας αντιμετωπίζοντας την ως παιδομηχανή, αποτελεί «πρόβλημα» στο σύγχρονο κόσμο. Με αυτό θέλω να πω γιατί δημιουργούνται «ενοχές» εις βάρος των γυναικών για την πολύ φυσιολογική έννοια τους που είναι η οικονομική ανεξαρτησία και δε ρίχνουμε φως σε άλλες σαθρές πλευρές του κράτους, που παρεμποδίζουν και δεν αφήνουν να ανθίσουν οικογένειες και δεσμοί; Γιατί ένα άρθρο, μια έρευνα, να μην έχει ως τίτλο το ότι οι «νέοι γυρνούν την πλάτη στο γάμο», αλλά γίνεται ξαφνικά ‘ευθύνη’ των γυναικών η μείωση κατά 50% των γεννήσεων στη χώρα; Η ομαλή απορρόφηση των γυναικών σε διάφορους τομείς εργασίας, θα έπρεπε να εντείνει την οικονομική δυνατότητα που δίνεται στα ζευγάρια να τεκνοποιήσουν (μαζί, φυσικά, με άδειες πατρότητας, στήριξη κρατική σε νέες οικογένειες κλπ.) και όχι αντιθέτως να αποτελεί τροχοπέδη στο σχηματισμό οικογενειών. Εξάλλου, είναι απαραίτητη πλέον η συμμετοχή στα έξοδα ενός νοικοκυριού, μιας οικογένειας, της γυναίκας αν θέλουμε να το δούμε και εντελώς ρεαλιστικά, βιοποριστικά.
Ίσως να ήταν πιο υπεύθυνο να δώσουμε τους λόγους συνδυαστικά για τους οποίους συγκεκριμένα το γυναικείο φύλο δεν επιθυμεί να μπει σε ένα γάμο. Όπως για παράδειγμα η οικονομική δυσχέρεια, η έλλειψη εμπιστοσύνης σε συντρόφους λόγω των συνεχόμενων κακοποιήσεων που βλέπουν το φως της δημοσιότητας (γυναικοκτονίες, εκδικητικό πορνογραφικό υλικό, ενδοοικογενειακή βία κλπ) και διάφορες άλλες αιτίες που λειτουργούν ως αποτρεπτικοί παράγοντες, αν επιθυμούμε να μιλήσουμε τόσο συγκεκριμένα για τις θηλυκότητες.
Σε αυτό το σημείο θα μπορούσαμε να εστιάσουμε σε κάποιες άλλες προϋποθέσεις. Αρχικά, στο ότι ο γάμος δεν αφορά μόνο ένα φύλο και δε γίνεται να επηρεάζεται αποκλειστικά μονομερώς. Ταυτόχρονα διανύουμε μια εποχή οικονομικής δυσχέρειας και μεγάλης πίεσης κυρίως της νεολαίας (φυσικά όχι μόνο αλλά και ήδη γενομένων οικογενειών) όπως πχ επαγγελματική απορρόφηση, ενοίκια, πληθωρισμός κοκ. Ένα αποτελεσματικό κράτος πρόνοιας, η αύξηση των εισοδημάτων, η μείωση της ανεργίας, η στήριξη στον οικογενειακό προϋπολογισμό μπορούν να δώσουν μια πνοή αισιοδοξίας στα νέα ζευγάρια στο να τεκνοποιήσουν.
Συνοψίζοντας, μπορούμε να αναρωτηθούμε γιατί τίτλοι ερευνών βάζουν στο στόχαστρο ένα φύλο σαν να πρόκειται για μια προσωπική απόφαση ή κάποιου είδους ‘καπρίτσιο’ των γυναικών για «ανεξαρτησία» και «καριέρα». Στο ρεπορτάζ δρόμου που ακολούθησε στη διάρκεια της εκπομπής, τίθεται η ερώτηση σε νεαρές αν θέλουν να παντρευτούν ή να διαλέξουν καριέρα (κάτι το οποίο δεν αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα για τη δημιουργία οικογένειας) και γίνεται εμφανές το άβολο του πράγματος, καθώς την ίδια στιγμή ερωτώνται και κυρίες μεγαλύτερων ηλικιών και κάθε άλλο παρά, εκθειάζουν την ανεξαρτησία που επιζητούν τα νέα κορίτσια και τις προτεραιότητες που βάζουν οι νέες στη ζωή τους. Σκεπτόμαστε λοιπόν, υπήρχε περίπτωση ποτέ να ερωτηθούν νεαροί άνδρες, φοιτητές και μη, για το αν σκέπτονται να κάνουν οικογένεια μπροστά από έναν τηλεοπτικό φακό και να μη βάλουν τα γέλια ή και πόσο μάλλον να συμφωνήσουν στο ενδεχόμενο ενός γάμου; Γιατί οι θηλυκότητες γίνονται με κεφαλαία γράμματα «είδηση» και πολλές φορές προϊόν δυσαρέσκειας εξαιτίας των επιλογών τους και της εξέλιξής τους που είναι απαραίτητη για την ισότητα και την ευημερία της κοινωνίας; Θα βρισκόταν ποτέ με μεγάλα γράμματα σε ένα δελτίο για τη «σταδιακή άρνηση των ανδρών για γάμο»; Γιατί συνδέουμε τον γάμο (μια πολυέξοδη διαδικασία) με την τεκνοποίηση και το σύμφωνο συμβίωσης ως τα καινούργια γεγονότα της σύγχρονης ‘κατρακύλας’; Μπορούν να συνδυαστούν, μπορεί και όχι εν έτη 2022.